४ लाख ४५ हजारको ज्यान लिइसकेको मलेरिया कस्तो रोग ?
काठमाडौँ, १३ वैशाख । गर्मी बढेसँगै लामखुट्टे सक्रिय हुन थालेको छ । गर्मी र वर्षामा सक्रिय हुने लामखुट्टेले टोक्नु सामान्य लाग्न सक्छ ।
तर लामखुट्टेको टोकाइलाई सामान्य मान्न नहुने डाक्टरहरुले बताउँदै आएका छन् ।
लामखुट्टेको टोकाइबाट गम्भीर खालका सुरुवा रोग लाग्ने जोखिम धेरै हुन्छ ।
डेंगु, मलेरिया लगायतको रोगको जोखिम उच्च हुन्छ । लामखुट्टेको टोकाइकै कारण विश्वमा धेरै मानिसको ज्यान गए पछि यसको रोकथामका लागि भन्दै सचेतना जगाउन विभिन्न दिवस मनाउने गरिएको छ ।
त्यसै मध्ये बुधवार मलेरिया अर्थात औंलो रोग विरुद्धको दिवस परेको छ । लामखुट्टेको टोकाईबाट सर्ने औंलो रोग विरुद्धको दिवस आज संसारभरी नै मनाइएको छ । हरेक वर्षको अप्रिल २५ तारिखमा यो दिवस मनाईन्छ ।
डाक्टरका अनुसार लामखुट्टेको टोकाईबाट औंलोको संक्रमण मानिसमा सर्ने गर्दछ । सन् २०१५ को अध्यनले ९१ बढी देशमा औंलो अर्थात मलेरीयाको संक्रमण रहेको पुष्टी गरेको छ ।
लामखुट्टेले टोकेको ७ देखि १५ दिन भित्र मलेरियाको लक्षण देखिने सरुवा रोग विशेषज्ञ डाक्टर शेरबहादुर पुनले बताउनुभयो । रक्तअल्पता, श्वाँसप्रश्वाँसमा समस्या, लगायत मलेरिया लक्षण हुन । समयमै उपचार पाएमा मलेरिया निको हुने उहाँले बताउनुभयो । विश्व स्वास्थ्य संगठनको सन् २०१६ को एक अध्ययन अनुसार संसारभरि २१ करोड ६० लाख मानिसमा मलेरियाको संक्रमण रहेका पाइएको छ भने ४ लाख ४५ हजारले ज्यान गुमाईसकेका तथ्याङ्क छ ।
विशेषगरी अफ्रिकी मुलुकमा उच्च जोखिम रहेको भनिए पनि केही वर्ष यता एशियाली राष्ट्रमा पनि मलेरियाको खतरा बढेको छ । नेपालमा तराईका २५ भन्दा बढी जिल्लालाई उच्च जोखिममा राखिएको स्वास्थ्य मन्त्रालयले जनाएको छ ।
लामखुट्टेको टोकाईबाट बच्ँन सके यो रोग लाग्नबाट जोगिन सकिने डाक्टरले बताउँदै आएका छन् ।
त्यसका लागि घर वरपर सफा राख्ने, झाडी हटाउने, खाल्डा खुल्डी पुर्ने र सुत्दा झुल टाँग्ने गरे लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्ँन सकिन्छ । यस्तै पूरा बाउला भएको कपडा लगाए पनि लामखुट्टेको टोकाइबाट जोगिने डाक्टरले बताएका छन् ।
